Dit is ‘onderkoning’ Herman Tjeenk Willink, de man die al tientallen jaren kabinetten smeedt

Nu Edith Schippers minister van staat Herman Tjeenk Willink heeft voorgedragen als nieuwe informateur, gaat de formatie een nieuwe fase in.

De 75-jarige PvdA’er heeft het grootste deel zijn carrière achter de schermen gewerkt, maar er lopen weinig mensen rond op het Binnenhof met meer politieke ervaring – of het formeren in het specifiek.

Dit is de indrukwekkende loopbaan van Herman Tjeenk Willink:

---

Herman Tjeenk Willink, geboren in 1942, begon zijn carrière in 1970 als ambtenaar. Hier, in het midden, was hij als secretaris betrokken bij de formatie in 1977, geleid door KVP-leider Gerard Veringa (rechts). Verder zijn Van Agt (CDA), D66-oprichter Terlouw en  PvdA’er Van Thijn te zien.

---

Tussen 1982 tot 1986 adviseert hij de minister van Binnenlandse Zaken over de reorganisatie van de rijksdienst, als regeringscommissaris reorganisatie rijksdienst.

---

Uiteindelijk stapt Tjeenk Willink in 1987 zelf de politiek in, als Eerste Kamerlid voor de PvdA. In 1991 wordt hij verkozen tot voorzitter van de Eerste Kamer. Hier begeleidt hij de toenmalige Duitse bondskanselier Helmut Kohl over het Binnenhof.

---

In 1994 treedt Tjeenk Willink voor het eerst op als informateur. Hij weet het eerste paarse kabinet te smeden met partijleiders (v.l.n.r) Frits Bolkestein (VVD), Hans van Mierlo (D66) en de uiteindelijke premier Wim Kok (PvdA).

---

Het zou zeker niet de laatste keer worden dat Tjeenk Willink een belangrijke rol speelt als politieke bemiddelaar. In 1999 schiet hij te hulp tijdens een kabinetscrisis in Paars II. De breuk werd uiteindelijk onder zijn leiding gelijmd.

---

Van 1997 tot 2012 is Tjeenk Willink vice-president van de Raad van State, het belangrijkste adviesorgaan van de regering. Het levert hem de bijnaam 'onderkoning' op.

---

Ook bij de formatie in 2003 luistert de koningin - waarmee Tjeenk Willink persoonlijk bevriend is - naar zijn advies. Het leidt tot het kabinet-Balkenende II.

---

En de koningin luistert wederom naar zijn advies in 2006, tijdens de kabinetscrisis van het kabinet-Balkenende III. Inmiddels kun je wel zeggen dat de PvdA'er een vaste kracht is bij bijna elke kabinetscrisis of formatie.

---

Tjeenk Willink vergezelt ook de toenmalige kroonprins bij de officiële aangifte van prinses Ariane. Rechts van Willem-Alexander de toenmalige premier Balkenende.

---

Tjeenk Willink schuift in 2010 wederom aan als informateur, wat resulteert in het eerste minderheidskabinet van Nederland, Rutte I.

---

Tot en met 2010 werd de informateur gekozen door het staatshoofd, de koningin. Sinds 2012 wordt dat gedaan door de Tweede Kamer. De koningsgezinde Tjeenk Willink laat publiekelijk weten dat hij liever heeft dat die rol door de koning wordt vervuld.

---

In 2012 wordt Tjeenk Willink benoemd tot minister van staat, een eretitel die slechts een aantal oud-politici toegekend kregen. In 2014 (hier te zien op de foto) krijgt hij ook het Erekruis in de Huisorde van Oranje, in het bijzijn van zijn echtgenoot en prinses Beatrix.

---

En nu, in 2017, mag Tjeenk Willink het dus weer proberen. "Met Tjeenk Willink wordt het heel serieus", aldus D66-leider Pechtold.